Frank Boot - www.sticksandkicks.nl - frankboot@frankboot.nl - 2022
Leren drummen, drummen leren
Hoe leer je drummen? Over wat je allemaal kunt oefenen zijn boeken vol geschreven. Ook internet is overladen met artikelen en filmpjes met swingende grooves, coole roffels en gave breaks om je drumspel te verrijken. Over hoe je deze technieken het beste onder de knie krijgt, is minder te vinden. Het goede nieuws is dat veel principes die voor studie en sport gelden ook prima te gebruiken zijn bij het leren bespelen van een instrument. In dit artikel geef ik je aantal tips en trucs die je helpen bij het effectief oefenen van nieuwe ritmes en roffels.
1 Doelgericht oefenen
“Weet wat je waarom oefent”
Alles begint met je af te vragen wat je wilt verbeteren in je drumspel. Hoe specifieker en concreter je weet wat je wilt leren, hoe effectiever je zult oefenen. Vergelijk het met je goede voornemens. ‘Ik ga komend jaar meer bewegen’ is niet specifiek genoeg en leidt er waarschijnlijk toe dat je half januari weer op de bank zit te aardappelen. Stel dat je graag je handzettingen wilt verbeteren en uitbreiden dan zou je je dus kunnen voornemen: ‘Ik studeer elke week een bladzijde van Stick Control’. Dit is wel specifiek; het geeft aan van welk boek je wat gaat oefenen en in welk tijdsbestek.
2 Nudging
“Laat je stokken overal slingeren”
Nudging betekent een subtiel duwtje in de goede richting en wordt onder andere gebruikt voor het beïnvloeden van (klant)gedrag. De bekendste nudge is waarschijnlijk de plasvlieg. Mannen richten (onbewust) op de vlieg in het urinoir, waardoor er minder buiten de pot gepiest wordt en er zo op schoonmaakkosten wordt bespaard. Nudging technieken kunnen er voor zorgen dat je vaker achter je drumstel kruipt. Door bijvoorbeeld je drumstel of oefenpad te zetten op een plaats waar je vaak en graag komt, ben je eerder geneigd te oefenen. Ook je stokken door het hele huis laten slingeren, de Slagwerkkrant in de krantenbak zetten en je gouden platen aan de muur te hangen, zorgen er voor dat je verleid wordt de stokken ter hand te nemen. Een andere tip om jezelf te stimuleren regelmatig te oefenen, is altijd een vast tijdstip of moment op de dag (bijvoorbeeld na het avondeten) te prikken. Zo ontstaat er minder twijfel in je hoofd over of je wel zin hebt. Oefenen wordt dan net zo’n dagelijkse routine als opstaan, eten en slapen.
3 Foutloos leren
“Aanleren is makkelijker dan afleren”
Het doel van het in een keer goed doen is het voorkomen van het automatiseren van fouten. Vaak lukt het spelen van een nieuwe groove niet in een keer. Je natuurlijke reactie is om het dan net zo vaak te blijven proberen tot het je wel lukt. Het ongeduld slaat toe en vaak verhoog je ongemerkt bij elke poging het tempo. Risico is groot dat het dan helemaal niet meer lukt en je ondertussen de foute versie van je nieuwe beat al aardig aan het automatiseren bent. Als je er voor zorgt dat je stappen zo klein zijn dat het je ieder keer lukt om het in een keer goed te spelen, voorkom je dat je fouten moet afleren. Ook is de kans op frustratie, en daarmee de kans op het spreekwoordelijke bijltje er bij neergooien, kleiner. Overigens is het uitgangspunt geen fouten te mogen maken natuurlijk niet van toepassing bij het creëren van nieuwe drumpartijen. Dan is het maken van ‘fouten’ onoverkomelijk en kan juist leiden tot nieuwe ideeën en inspiratie.
4 Headroom
“Beter is niet de vijand van goed”
Je kent het wel, aan het eind van een spetterend optreden besluit de bassist het laatste nummer in te zetten op een tempo minstens tien tikken sneller dan afgesproken. Tijdens de eerste maten ontdek je dat het tempo zo hoog ligt dat je het ritme technisch gezien niet kunt spelen. Al improviserend en met het zweet op je voorhoofd haal je de eindstreep. Helemaal voorkomen kun je dit soort situaties niet en het kan ook gebeuren dat jij zelf degene bent die aan de haal gaat met het tempo. Bereid je daarom voor op het onverwachte, ook wel oefenen met headroom genaamd. Zorg er voor dat je je partijen altijd beter kunt spelen dan strikt noodzakelijk. Stel het tempo van een nummer is 100 bpm, zorg er voor dat je de beat in een range van 80 tot 120 bpm goed kunt spelen. Of oefen die ingewikkelde fill alle denkbare handzettingen en repeteer die groove op alle volumeniveaus; van fluisterzacht tot snoeihard. Naast het voordeel dat je dan fysiek geen problemen hebt als een nummer anders loopt dan verwacht, stap je ook een stuk relaxter het podium op en af.
5 Stap voor stap
“Keulen en Aken zijn niet op één dag gebouwd”
Als een nieuw ritme te ingewikkeld om in een keer goed te spelen is, kun je hem noot voor noot opbouwen, ook wel stepping stone procedure genoemd. Je kunt bijvoorbeeld eerst alleen de handpartij spelen en daarna pas de bassdrum en hi-hat voet toevoegen. Een andere manier om de beat op te knippen is eerst alleen de partij van de eerste tel te spelen en als dit lukt, de volgende tel toe te voegen totdat je alle tellen van de beat kunt spelen. Ook kun je een drumpartij versimpelen door eerst de basis van de beat te spelen en van daar uit te breiden met bijvoorbeeld ghost notes en andere versieringen. Ook de drumpartij eerst zingen (boem tsjak boem boem boem tsjak) en daarna pas (mee)spelen is een beproefde methode om nieuwe beats aan te leren. Woorden waarvan het aantal lettergrepen overeenkomt met het aantal te spelen noten maakt het aanleren ook een stuk simpeler, bijvoorbeeld ‘ap-pel-sap’ voor driezestienden achterelkaar of pan-nen-koe-ken voor vier zestienden.
6 Langzaam leren
“Hoe langzamer je oefent, hoe sneller je leert”
Het gezegde ‘haastige spoed is zelden goed’ geldt zeker voor leren drummen. Basisgedachte is dat je alles kunt spelen, als je het maar langzaam genoeg speelt. Bovendien zit er bij lage tempi meer tijd tussen de noten en valt het eerder op als de timing (nog) niet klopt. Ook hier is de natuurlijke neiging vaak het omgekeerde. Als je een nieuwe beat speelt doe je dat automatisch in het (medium) tempo dat jou het beste ligt. Leer je aan om nieuwe oefening altijd op een zeer laag te tempo te oefenen, dan leer je ze het snelst en het meest nauwkeurig.
7 Zelfreflectie
“Kijk eens wat vaker in de spiegel”
Het is de gemiddelde mens niet gegeven om meerdere dingen tegelijk goed te doen en zeker tijdens drummen, waarbij vaak vier ledematen tegelijkertijd actief zijn, is het lastig je eigen spel te observeren laat staan te analyseren. Vaak ervaar je je eigen bewegingen anders dan hoe ze feitelijk zijn. Handig dus om jezelf regelmatig op te nemen en/of te filmen. Waarschijnlijk vallen je hele andere dingen op in je spel en techniek dan tijdens het spelen. Een spiegel voor je neus zetten of iemand vragen jouw spel te observeren is ook een prima manier om je (fysieke) spel te analyseren.
8 Een les is geen examen
Les nemen doe je omdat je iets nieuws wilt leren en dat betekent dat je per definitie bezig bent met iets wat je (nog) niet onder de knie hebt. Toch voelt een les vaak als een examen en wil je vooral laten zien wat je wel kunt. Als je open bent in en op zoek gaat naar wat je niet kunt, leer je meer. Een goede leraar kan je daar bij helpen, niet alleen bij het aanleren van nieuwe technieken, maar ook bij het ontwikkelen van een gezonde, lerende houding ten opzicht van je eigen spel. Maak ook onderscheid tussen onderhoud en ontwikkelen. Of zoals Rick Beato adviseert: “practice what you don’t know”. Bedenk je ook dat het leren nooit ophoudt. Hoe goed je ook bent en hoe lang je ook speelt, er valt altijd iets nieuws te ontdekken en leren.
9 Geef les
“De beste manier om iets te leren is er les in te geven”
Les geven is een uitstekende manier om jezelf te ontwikkelen en te verbeteren. Juist bij les geven word je gedwongen grondig over je eigen spel en techniek na te denken, word je geacht het goed voor te doen en het ook nog op een begrijpelijk manier uit te leggen. Overigens hoef je natuurlijk niet gelijk je eigen lespraktijk te starten om dit gegeven te benutten. Jezelf inbeelden dat je een bepaalde techniek moet uitleggen of een keer lesgeven aan je kleine neefje kan al helpen kritisch naar je eigen spel te kijken.
10 Focus en aandacht
Onderzoek wijst uit dat als je met focus en aandacht oefent het rendement vele malen hoger is dan wanneer je oefeningen (ged)achteloos uitvoert. Rudiments op je bovenbeen spelen terwijl je Netflix kijkt heeft zin, maar is niet de meest effectieve manier. Aandachtig voelen, kijken en luisteren terwijl je oefent zorgt er voor dat je hersenen nieuwe verbindingen worden aangemaakt. Deze nieuwe verbindingen zorgen er voor dat je de volgende keer de nieuwe beats kunt reproduceren c.q. automatiseren.
11 Concept
“Kies voor de moeilijke weg”
Als je losse ritmes of slagpatronen oefent, is de kans vrij groot dat je voor de meest voor de hand liggende en makkelijkst spelen varianten speelt. Als je werkt op basis van een concept vermijd je deze valkuil. Oefenen op basis van een concept dwingt je om alle varianten, dus ook de moeilijke en minder voor de handliggende, te studeren. Dat is overigens ook het voordeel van studeren uit een boek.
12 Daag jezelf uit
“Maak het jezelf niet te moeilijk, maar ook niet te makkelijk”
Tijdens een clinic vertelde Dom Famularo de aanwezigen dat hij Stick Control van begin tot eind ook met zijn voeten had geoefend. Zeker weten dat een deel van de toehoorders toen dacht, dat ga ik ook doen. Waarschijnlijk heeft niemand dit uiteindelijk gedaan, omdat dit voor de gemiddelde drummer een irreëel doel is, uitzonderingen zoals Dom Famularo daargelaten. Uit verschillende onderzoeken naar motivatie blijkt dat doelen die een kans van 50% van (niet) slagen hebben, het meest motiverend werken. Stel je je doelen te hoog, dan leidt dat tot frustratie en afhaken. Leg je de lat te laat dan ontbreekt de uitdaging en haak je ook af. Hoe concreter je doel en hoe korter de periode, hoe groter de kans dat je het werkelijk uitvoert. Elke dag een oefening uit Stick Control spelen heeft een grotere kans van slagen dan aan het eind van dit jaar heb ik het hele boek geoefend. Het motiveert ook om dingen te oefenen die je direct kunt toepassen in je spel dan ervaar je gelijk het rendement van oefenen en dat motiveert weer om te (blijven) oefenen.
Frank Boot - www.sticksandkicks.nl - frankboot@frankboot.nl - 2022